ब्रम्हाण्डमा हिराको ग्रह

हाम्रो सौर्यमण्डल बाहिर दूरस्थ ब्रम्हाण्डमा खगोलशास्त्रीहरूले हीराले बनेको प्रतित हुने एक नयाँ ग्रह खोजेका छन् ।हालै खोजिएको यो ग्रह अहिलेसम्म पत्ता लगाईएका अन्य ग्रहहरू भन्दा धेरै सघन र ठुलो मात्रामा कार्वन रहेको छ ।अधिक सघन भएको कारण यस ग्रहको कार्वन क्रिस्टल अबस्थामा पुगेर हीराको स्वरूपमा रहेको बिश्लेषण खगोलशास्त्रीको छ ।<br /> <br /> पृथ्वीबाट ४,००० प्रकाश बर्ष टाढा मिल्क वे आकाशगंगामै रहेको यस ग्रहको निर्माण एक बिशालकाय ताराको अबशेषबाट भएको अनुमान गरिएको छ ।आफुले परिक्रमा गर्ने पल्सर ताराको कारण विशाल ताराले आफ्नो बाह्य आवरण गुमाउन पुग्दा ग्रहको निर्माण भएको भनाई खगोलशास्त्रीको छ ।<br /> <br /> पल्सर तारा भनेका मृत न्यूट्रोन तारा हुन् ।यीनको ब्यास करिब १२० किलोमिटर हुन्छ तर एक सेकेन्डमा सैयौं पटक घुम्ने भएकाले पल्सरबाट बिकिरणपूञ्ज निस्किरहन्छ । जे-१७१९-१४३८ नामक पल्सरबाट निस्किने बिकिरण नियमित रूपमा पृथ्वीमा आईपुग्ने गर्छ ।अस्ट्रेलिया,ब्रिटेन र अमेरिकाको हवाई उडानमा जडित टेलिस्कोपद्वारा बिकिरणपूञ्जको अनुगमन गरिन्छ । यसैकारण खगोलशास्त्रीहरू गुरुत्वआकर्षण बलको कारण बिकिरणपूञ्जमा पर्ने प्रभावको गणना गरी अदृश्य ग्रहको उपस्थिति पत्ता लगाउन सफल भए ।<br /> <br /> खगोलशास्त्रीको गणना अनुसार ग्रहले प्रत्येक दुई घण्टा दश मिनेटमा आफ्नो ग्रहको परिक्रमा गरिरहेको छ । बृहस्पति ग्रहको तुलनामा यसको द्रव्यमान अलि बढी छ तर यो २०गुणा अधिक सघन छ ।

ब्रम्हाण्डमा हिराको ग्रह

हाम्रो सौर्यमण्डल बाहिर दूरस्थ ब्रम्हाण्डमा खगोलशास्त्रीहरूले हीराले बनेको प्रतित हुने एक नयाँ ग्रह खोजेका छन् ।हालै खोजिएको यो ग्रह अहिलेसम...

Read More »

मानव मुटु एक मिनेटमा ७२ पल्टमात्रै किन धड्किन्छ ? किन त्यो भन्दा घटी या बढी धड्कदैन ?

<div style="text-align: justify;"> मानव मुटु संरचनागत हिसाबले एक ज्यादै सम्बेदनशील र ज्यादै महत्वपूर्ण अंग हो । मानव मुटु दुई फोक्सोहरूको बीचमा बायाँतिर रहेको हुन्छ । कार्डीयक मसलले बनेको मुटुको मुख्य कार्य भनेको अशुद्ध(Deoxygenated) रगतलाई शुद्ध(Oxygenated) बनाएर पम्पिङ्ग गरी शरीरका सम्पूर्ण भागमा पुर्याउनु हो ।मुटुमा रहेका ४ वटा कोष्ठक : दायाँ अरिकल,दायाँ भेन्ट्रीकल,बायाँ अरिकल र बायाँ भेन्ट्रीकलहरूले रगत जम्मा गर्ने र प्रवाह गर्नमा महत्वपूर्ण भुमिका खेल्ने गर्छन् ।</div> <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiy2OlAIwUJOAxT1goeaymFlcEnxYZSuXYpVu6nuwfUoh8qa6L4sqTRwDccJNTahBn-tRW-Qpl3pZxD4S6-4QGu4yDg1C-NvmAgzDi820Ox51y7gFC1iDZEDc5gpj0P71GtvHyczXuxCc4/s1600/depression-cause-heart-attack-1+copy.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-align: justify;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiy2OlAIwUJOAxT1goeaymFlcEnxYZSuXYpVu6nuwfUoh8qa6L4sqTRwDccJNTahBn-tRW-Qpl3pZxD4S6-4QGu4yDg1C-NvmAgzDi820Ox51y7gFC1iDZEDc5gpj0P71GtvHyczXuxCc4/s320/depression-cause-heart-attack-1+copy.jpg" width="320" /></a></div> <div style="text-align: justify;"> <br /></div> <div style="text-align: justify;"> कसरी काम गर्छ मुटु ? </div> <div style="text-align: justify;"> <br /></div> <div style="text-align: justify;"> जब शरीरका बिभिन्न भागमा रहेका कोषहरूको माइटोकोन्ड्रियाले मेटावोलिक एक्टिभिटीमार्फत शक्ति उत्सर्जन गर्दा निस्कने कार्बनडाईअक्साइड ग्याँस मिसिएको अशुद्ध रगत सुपेरियर र इन्फेरियर भेनाकाभा मार्फत मुटुको दायाँ अरिकलमा जम्मा हुन्छ तब उक्त रगत Right Atrium Ventricular Aperture को बाटो हुदैं दायाँ भेन्ट्रीकलमा जम्मा हुन्छ । त्यसपछि Ventricular Wall खुम्चिन्छ र Release हुन्छ । यसरी रिलिज हुदाँ त्यहाँ जम्मा भएको रगत </div> <div style="text-align: justify;"> Pulmonery Artery को बाटो हुदैं फोक्सोका दुवै Chambers मा पुग्छ । त्यहाँ हामीले लिएको श्वासबाट प्राप्त अक्सीजन उक्त Deoxygenated रगतमा भएको CO2 सँग Exchange हुन्छ । अब त्यो Oxygenated रगत Pulmonery Veins को बाटो हुँदैं पुनः मुटुको बायाँ अरिकलमा जम्मा हुन्छ । र Left Atrium Ventricular Aperture को बाटो हुदैं बायाँ भेन्ट्रीकलमा जम्मा हुन्छ । त्यसपछि पम्पिङ्ग भई Aotra हुदैं शरीरभरी नै फैलन्छ । यसरी नै रगत शुद्धिकरण तथा प्रवाहको प्रक्रिया मृत्युपर्यन्त जारी रहन्छ । </div> <div style="text-align: justify;"> <br /></div> <div style="text-align: justify;"> अब लागौं मुख्य प्रसंग तिरः यसरी रगत एकपल्ट पम्प भइ अर्को पटक पम्प हुदाँको बीचको जम्मा समयलाई Cardiac Cycle भनिन्छ ।एउटा स्वस्थ बयस्कको मुटुमा आराम गरेको बखतमा एक Cardiac Cycle पुरा हुन एक सेकेन्ड समयको आठ भाग(1/8 Sec.) लाग्ने गर्छ र एक Cardiac Cycle पुरा भए पछि मुटुले १/४ सेकेन्ड समय बिश्राम गर्ने गर्छ ।यसरी रगत पम्पिङ्ग हुदाँ मुटुको Ventricular Wall फुक्ने र खुम्चने गर्छ जसबाट एक प्रकारको आवाज पैदा हुन्छ जसलाई Heartbeat भनिन्छ ।एक पुर्ण Cardiac Cycle को समयमा मुटु पनि एक पल्ट नै धड्किन्छ । र एक मिनेट भित्र एक स्वस्थ बयस्कको मुटुमा औषत ७२-७५ पटक Cardiac Cycle पुरा हुन्छ ।अर्थात मुटु पनि एक मिनेटमा ७२-७५ पटक नै धड्किने गर्छ । तर सबैमा अनि सबै समयमा भने यो कुरा लागु हुदैंन ।कोहीकोहीमा ७२ पल्टभन्दा ५/७ पल्ट बढि या घटि पनि हुने गर्छ ।तर दौडदाँ डराएको वा अन्य कुनै बलयुक्त कार्य गर्दाको समयमा भने मुटुको धड्काईको गतिमा बृद्धि हुन्छ ।यसो हुनुमा शरीरमा चाँडो चाँडो शक्ति खर्च हुनु र शक्ति उत्सर्जनको निमित्त चाँडो चाँडो मुटुद्वारा रगत प्रवाह हुनु मुख्य कारण हो ।</div>

मानव मुटु एक मिनेटमा ७२ पल्टमात्रै किन धड्किन्छ ? किन त्यो भन्दा घटी या बढी धड्कदैन ?

मानव मुटु संरचनागत हिसाबले एक ज्यादै सम्बेदनशील र ज्यादै महत्वपूर्ण अंग हो । मानव मुटु दुई फोक्सोहरूको बीचमा बायाँतिर रहेको हुन्छ । कार्डीय...

Read More »

चट्याङ के हो ? मानिसहरू चट्याङ पर्दा फलाम जस्तो चीज झर्छ भन्छन् के यो सत्य हो ?(थाहा पाउन पुरा पढ्नुस् )

<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEirHWftmVeyW1gdOZahVLA2ZGU_xrjLUIqOZTGfDHL5EuRAkyUCOE2fFaWgqdjP_aYewsQQNbOokC6JnyLk5Cbu-x3bI-Nss4H6242ZlvVPAee1HGRFD0vkxEJ4v9H0HjXncGD3lLu7MNg/s1600/lightning-over-water_270_600x450+copy.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEirHWftmVeyW1gdOZahVLA2ZGU_xrjLUIqOZTGfDHL5EuRAkyUCOE2fFaWgqdjP_aYewsQQNbOokC6JnyLk5Cbu-x3bI-Nss4H6242ZlvVPAee1HGRFD0vkxEJ4v9H0HjXncGD3lLu7MNg/s320/lightning-over-water_270_600x450+copy.jpg" width="320" /></a>चट्याङ भनेको एक प्रकारको विद्युतीय चार्ज हो ।वास्तवमा वायुमण्डलको सबैभन्दा तल्लो तह ट्रोपोस्फेयरमा धनात्मक र ऋणात्मक चार्ज भएका बादलहरूबीचको घर्षण तथा तिनीहरूबीचको विकर्षण र खण्डीकरणका कारण ठूलो शक्ति उत्पत्र हुन्छ । जसबाट ताप, प्रकाश र ध्वनि वा गर्जन एकैसाथ निस्कन्छ । त्यसलाई हामी बिजुली चम्किएको, गर्जिएको वा चट्याङ परेको भनेर बुझ्छौँ ।तर यसरी एकैसाथ ताप,प्रकाश अनि ध्वनी निस्कने भएपनि बिजुली चम्किएको केही छिन पछि मात्र गर्जन सुनिन्छ । कारण प्रकाशको गति ध्वनीको गतिभन्दा बढी हुन्छ यानकी प्रकाश ध्वनीभन्दा चाँडो दुगुर्छ ।<br /> उदाहरणको लागि यदी तपाई रुख काट्दाको समयमा रुख काटेको ठाँउ नजिकै हुनुहुन्छ भने बन्चरोले रुखमा हानेकै समयमा ठ्याङ गरेको आवाज सुन्न सक्नुहुन्छ तर यदी तपाई अर्को डाँडा जहाँबाट रुख काटेको देखिन्छ,अनि हेर्नुस् बन्चरोले रुखमा हानेको केही बेरमा मात्र ठ्याङ गरेको सुनिन्छ ।<br /> <br /> अव फेरा चट्याङ तिरनै लागौँ ।यसरी विपरीत<br /> चार्जभएका बादलहरूबीचको प्रतिक्रिया वा घर्षणबाट हजारौँ डिग्री सेल्सियससम्म ताप उत्पत्र हुन्छ । सामान्य चट्याङको विद्यु त्शक्तिसमेत एक अर्ब भोल्टसम्मको हुन्छ । बिजुली चम्कँदा उत्पत्र हुने ताप शक्ति सूर्यको सतहको तापक्रमभन्दा पाँच गुणा बढी हुन्छ । त्यो ठूलो तापीय र विद्युत् शक्तिको केही हिस्सा पृथ्वीसम्म आइपुग्यो भने पनि त्यसले ठूलो क्षति पुर्याउँछ ।<br /> <br /> क्युमुलोनिम्बस नामको जलवाष्पयुक्त बादल नै चट्याङको मुख्य कारण हो । यसमा प्रसस्त मात्रामा विपरीत विद्युतीय ध्रुवको निर्माणमा भने हावाहुरी, सौर्य विकिरण, जलचक्रको प्रक्रिया, आद्रताजस्ता प्रक्रियाले सहयोग पुर्याउँछन् । वाष्पीकरणका कारण जब ऊष्ण र आद्र हावा जोडसाथ माथि जान्छ र सेलाउँदै क्युमुलोनिम्बस बादल बन्छ । चट्याङ यही बादलबाट निस्कने ऊर्जाको उपज हो । यो वायुमण्डलमा देखिने बिजुलीको धार हो ।<br /> <br /> चट्याङका बेला फलाम, मुसल वा त्यस्तै कुनै पदार्थ (जसलाई सामान्य बोलीचालीमा 'बज्र' भनिन्छ।) आकाशबाट झर्छ भत्रे परम्परागत सोचाइ हाम्रो गाउँघरमा छ, तर त्यस्तो धारणा सत्य होइन । चट्याङ पर्दा कुनै पदार्थ पृथ्वीमा खस्ने नभई ठूलो परिमाणको विद्युत् र तापशक्ति पृथ्वीमा आउँछ जसले सामुत्रेको जुनसुकै चिजलाई पनि नष्ट गर्न सक्छ । मोर्डन इन्स्टिट्युसन अफ एस्ट्रोनोमिकल साइन्स एण्ड रिसर्च सेन्टरको अनुसार ठुलो परिमाणको बिद्यु त्बहन कुनै माध्यमको आवश्यकता पर्दैन तर बहनको क्रममा बाटोमा भेटीएका माध्यमको भने यसले उपयोग गर्छ ।फलस्वरुप यसको प्रत्यक्ष असर प्राय ठुलाठुला रुख<br /> मा पर्छ। बिद्युत् बगेको रुखले ठुलो परिमाणको बिद्युत् परिबहन सहन नसक्ने हुनाले यो चिरा पर्छ वा फुट्छ । चट्याङले जमिन जोत्ने धारणा भने<br /> केही हदसम्म सत्य हो । चट्याङ सँगै आएको बिद्युत् शक्ति जमिनमा प्रवेश गर्ने क्रममा जमिनको सतहमा पृथ्वीमा भएको चार्ज र चट्याङको बिद्युतीय चार्जसँग प्रतिक्रिया हुन्छ र जमिनको थोरै सतही क्षेत्रफलमा उथलपुथल मच्चिन्छ र जमिन च्यात्तिएर चिरा पर्छ ।<br /> <br /> माथी मैले पृथ्वीमा पनि चार्ज हुन्छ भनें । अब तपाइको मनमा जिज्ञासा उठ्न सक्छकी कस्तो चार्ज हुन्छ भनेर । पृथ्वीको दुई चुम्वकीय ध्रुव, दक्षिणी र उत्तरी ध्रुवको कारणले चार्ज उत्पादन भईरहेको हुन्छ । जव बिजुली चम्कन्छ तब पृथ्वीमा बहिरहेको चार्ज र चट्याङको बिद्युतीय चार्जको बीचमा आकर्षण पैदा हुन्छ । यसैकारण चट्याङ पर्दाको बिजुली उँभो नगइ जमिन तिरनै<br /> आउने गर्छ । सामान्यतया हावाहुरी, घना वर्षा वा हिमपातसँगै चट्याङ पर्छ,तर पनि कहिलेकाही वर्षापूर्व वा वर्षा नभै पनि चट्याङ पर्छ ।

चट्याङ के हो ? मानिसहरू चट्याङ पर्दा फलाम जस्तो चीज झर्छ भन्छन् के यो सत्य हो ?(थाहा पाउन पुरा पढ्नुस् )

चट्याङ भनेको एक प्रकारको विद्युतीय चार्ज हो ।वास्तवमा वायुमण्डलको सबैभन्दा तल्लो तह ट्रोपोस्फेयरमा धनात्मक र ऋणात्मक चार्ज भएका बादलहरूबीचको...

Read More »

अब टिसर्टले नै चार्ज गर्छ तपाइँको मोबाइल

वैज्ञानिकहरुले यस्तो टिसर्टको आविष्कार गरेका छन् जसले विद्युतिय उर्जा संचित गर्नसक्छ । यसरी विद्युत उर्जा संचित गर्न सक्ने टिसर्टको माध्यमबाट मोबाइल फोनका साथै अन्य ग्याजेटहरुको समेत ब्याट्री चार्ज गर्न सकिने बताइएको छ।<br /> <br /> अमेरिकाको साउथ क्यारोलिनाका वैज्ञानिकहरुले यस्तो प्रविधिको विकाश गरेका हुन् । उनीहरुले अब छिटै नै टिसर्टबाट चार्ज हुने ल्यापटप तथा स्मार्टफोन<br /> बजारमा आउने समेत बताएका छन् । अनुसन्धानको क्रममा प्राध्यापक जियाओडोङ ली र शोधकर्ता लिहोंग<br /> बाओले बजारबाट किनिएको एउटा टिसर्टलाई<br /> फ्लोराइडको घोलमा चोपेर सुकाइ अक्सिजन नभएको ओभनमा निकै उच्च<br /> तापक्रममा पोलेका थिए । त्यस्तो उच्च तापक्रममा उक्त टिसर्टको धागोको रेसामा रहेको सेलुलोज<br /> भन्ने पदार्थका कार्वन अणुहरु एक्टिभेटेड<br /> अर्थात् रासायनिक रुपमा सक्रिय बने । यसरी कार्वन अणुहरु एक्टिभेटेड भएको उक्त टिसर्टका रेसाहरुले<br /> इलेक्ट्रोडको काम गर्ने र समग्र टिसर्टले विद्युत चार्ज संचित गर्ने क्यापासिटरको काम गर्ने अनुसन्धानकर्ताहरुले प्रमाणित गरे ।<br /> <br /> यसरी यस्तो टिसर्टको रेसालाई म्यांगानिज अक्साइडको लेपन<br /> लगाएमा त्यसको चार्ज<br /> संचिति क्षमता उच्च हुने र उक्त टिसर्ट उच्च क्षमताको क्यापासिटर बन्ने उनीहरुको भनाइ छ । यसरी टिसर्टबाट<br /> बन्ने क्यापासिटरलाई उनीहरुले सुपर क्यापासिटरको नाम दिएका छन् । यसरी टिसर्टको रुपमा रहेको सुपर क्यापासिटरबाट निश्चित<br /> डिभाइसको प्रयोग गरी मोबाइल लगायतका ग्याजेटको ब्याट्र चार्ज<br /> गर्न सकिने उनीहरुको ठम्याइ छ । ‘हामीले रेसादार कपडा लगाउँछौँ । कुनै दिन हामीले लगाउने कटनको टिसर्ट केबल<br /> सरीर छोप्ने कामका लागि मात्र उपयोग हुनेछैन, यो उर्जा संचित गर्ने यन्त्र बन्नेछ<br /> जसले तपाइँको सेल फोन र आइप्याड चार्ज गर्नेछ’, अनुसन्धानकर्ता ली को भनाइ छ ।

अब टिसर्टले नै चार्ज गर्छ तपाइँको मोबाइल

वैज्ञानिकहरुले यस्तो टिसर्टको आविष्कार गरेका छन् जसले विद्युतिय उर्जा संचित गर्नसक्छ । यसरी विद्युत उर्जा संचित गर्न सक्ने टिसर्टको माध्यमबा...

Read More »

अब याहु प्रयोगकर्ताहरु ह्याकरको निसानामा

इन्टरनेट कम्पनी याहुले आफ्नो प्राविधिक प्रणालीमा ह्याकरहरुले आक्रमण गरेसँगै झण्डै ४ लाख प्रयोगकर्ताका इमेलको पासवर्ड लगायतका सूचना चुहिन सक्ने खतरा बढेको पुष्टि गर्दै यसरी प्रणालीमा आएको खराबीको अनुसन्धान गरिरहेको जनाएको छ ।<br /> <br /> अमेरिकी सेक्युरिटी कम्पनी ट्रस्टेडेस्कले याहु भ्वाइस सँग सम्बन्धित सर्भरमार्फत<br /> ह्याकरहरुले प्रयोगकर्ताको इमेलमा आक्रमण गरेका बताएको छ । चर्चित ह्याकर ग्रुप डी ३३ डी एस को पछिल्लो ह्याकिङमा हात<br /> रहेको बताइएको छ ।<br /> <br /> प्रयोगकर्ताहरुको इमेलमा ह्याकरहरुले पासवर्ड परिवर्तन गर्न आग्रह गर्दै इमेल पठाइरहेका छन् । यसरी प्रयोगकर्ताहरुले याहुको आधिकारिक सूचना झैँ मानेर पासवर्ड परिवर्तन<br /> गर्दा त्यो पासवर्डको जानकारी ह्याकरले लिने र त्यसपछि प्रयोगकर्ताको इमेल ह्याक हुने बताइएको छ ।<br /> <br /> ह्याकरहरुले प्रयोगकर्ताको इमेलबाट उच्च प्रविधिको सहायताले विभिन्न संवेदनशील सूचना तथा तथ्यांकहरु चोर्ने गरेका छन्। <br /> <br /> यसैबीच सोसल नेटवर्किङ साइट फर्मस्प्रिङले ह्याकरहरुको आक्रमणपछि आफ्ना झण्डै ३ करोड पासवर्ड परिवर्तत गरेको छ । साथै उसले प्रयोगकर्ताहरुले आफ्नो पासवर्ड रिसेट गर्न<br /> आग्रह गरेको छ ।

अब याहु प्रयोगकर्ताहरु ह्याकरको निसानामा

इन्टरनेट कम्पनी याहुले आफ्नो प्राविधिक प्रणालीमा ह्याकरहरुले आक्रमण गरेसँगै झण्डै ४ लाख प्रयोगकर्ताका इमेलको पासवर्ड लगायतका सूचना चुहिन सक्...

Read More »

यौनशिक्षाको लागि गुगल र ब्लग अब्बल

पछिल्लोपटक गरिएको एक अध्ययनले किशोरकिशोरीहरुका लागि यौन दिन गुगल तथा विभिन्न ब्लगहरु सबैभन्दा उपयुक्त माध्यम बन्ने गरेका देखाएको छ ।किशोरकिशोरीहरुले आफ्ना अभिभावक तथा विद्यालयका शिक्षकशिक्षिकाहरुमा यौन<br /> सम्बन्धि शिक्षाको कमी रहेकाले आफुले पूर्ण यौन<br /> शिक्षा लिनका लागि साइबरमा जान चाहने बताएका छन् ।<br /> <br /> सर्वेक्षणका क्रममा २५ वर्ष भन्दा कम उमेरका युवायुवती तथा किशोरकिशोरीहरुलाई<br /> सामेल गराइएको थियो । त्यस क्रममा एक चौथाइले<br /> विद्यालयका पाठ्यक्रममा यौन तथा प्रजनन सम्बन्धि शिक्षा पर्याप्त नभएको बताएका छन् । त्यस्तै ५० प्रतिशत भन्दा बढिले आफुहरुले इन्टरनेट साइट मार्फत यौन सम्बन्धि जानकारी लिने गरेको बताए भने केहीले विभिन्न इन्टरनेट सामाजिक<br /> संजाल तथा फोरमहरुमार्फत<br /> यस्तो जानकारी लिने गरेको जवाफ दिए । त्यस्तै ३६ प्रतिशतले साथी तथा सहकर्मीहरुसँग छलफल गरेर यौन सम्बन्धि विभिन्न जानकारी लिने गरेको बताएका छन् ।<br /> <br /> अस्ट्रेलियामा गरिएको अध्ययनले ५० प्रतिशत किशोरकिशोरीहरु १६<br /> वर्षको उमेरमै सेक्सको मामिलामा सक्रिय बनिसकेका हुन्छन् । औषतमा ११ वर्षको उमेरदेखि उनीहरुले अश्लील चित्र तथा भिडियो हेर्न सुरु गर्दछन् । अध्ययनकर्ताहरुले इन्टरनेटको बढ्दो प्रयोगले<br /> किशोरकिशोरीहरुमा यौनिक विचलन तथा कुलत बढ्ने खतरा बढेको भएपनि उनीहरुलाई प्रभावकारी यौन शिक्षा प्रदान गर्न<br /> अहिलेको सूचना प्रविधिको युगमा इन्टरनेट नै सबैभन्दा कामयावी माध्यम रहेको बताउँछन् । <br /> <br /> यौन शिक्षा सम्बन्धि विभिन्न ब्लगहरु तथा सर्च इन्जिन गुगलमार्फत सजिलैसँग यौन तथा प्रजनन सम्बन्धि चाहिएका कुराहरु खोज्न सकिने<br /> भएकाले पनि ब्लग र गुगल<br /> यौनशिक्षा प्रदान गर्ने<br /> गुरुको रुपमा स्थापित भएको जिकिर उनीहरुको छ ।

यौनशिक्षाको लागि गुगल र ब्लग अब्बल

पछिल्लोपटक गरिएको एक अध्ययनले किशोरकिशोरीहरुका लागि यौन दिन गुगल तथा विभिन्न ब्लगहरु सबैभन्दा उपयुक्त माध्यम बन्ने गरेका देखाएको छ ।किशोरकिश...

Read More »

पेटको रोगले पनि बाँझोपना

गर्भाधानका लागि सङ्घर्ष गरिहेको दम्पतीले प्रजनन् सफल नहुनुको कारण पत्ता लगाउन धेरै समय व्यतित गर्नु पर्छ र यो निराशाजनक<br /> पनि हुन्छ । यस समस्यालाई महिलामाथि थोपर्ने गरिएको पनि पाइन्छ तर अनुसन्धानले प्रजनन् नहुनुमा महिलाको दोष एक तिहाई,पुरुषको दोष पनि त्यतिकै हुने र एक तिहाई दोष संयुक्त हुने स्पष्ट पारिसकेका छन् ।<br /> <br /> हालैका केही अनुसन्धानले सेलिक रोगलाई पनि प्रजनन् समस्यासँग जोडेका छन् । सेलिक रोगको सम्बन्ध पेटसँग छ । सेलिक रोगले सानो आन्द्रामा असर पार्दछ । गहुँ पचाउन नसक्ने कारणले सानो आन्द्रामा क्षति पुग्छ । सानो आन्द्राको भित्री सतहले खानाको पोषक तत्व अवशोषित गर्छ तर त्यसमा क्षति पुगेमा कयौँ प्रकारका समस्या आइपर्छ। आन्द्रामा घाउ हुने, कुपोषण तथा अन्य गम्भीर विकारको खतरा रहन्छ । <br /> <br /> सेलिक रोगले प्रजनन् क्षमता पनि ह्रास गर्छ भन्दा पत्याउन गाह्रो हुन्छ तर केही अनुसन्धानले यस पक्षलाई औँल्याएका छन् । विगत दस वर्षमा विश्वको विभिन्न क्षेत्रमा भएको अनुसन्धानले सेलिक रोग र<br /> प्रजनन् क्षमता ह्रासबीच सम्बन्ध स्थापित गर्ने प्रयास गरेको छ । अमेरिकाको फिलाडेल्फियामा चिकित्सकले सेलिक रोग भएका महिलामा अकस्मात<br /> गर्भपतन हुने खतरा चार<br /> गुणा बढी पाएका थिए । फिनल्यान्डमा सेलिक रोग भएका ४.१ प्रतिशत महिला गर्भधारण गर्न असफल भएको पाइएको थियो । तथापि सेलिक रोग र प्रजनन क्षमता ह्रासबीचको यथार्थ सम्बन्ध खुलेको छैन तर सेलिक रोगले प्रजनन् चक्र छोटो पार्ने र चाँडै रजोनिवृत्ति गराउने अनुमान गरिन्छ ।<br /> <br /> इटालीमा गरिएको अनुसन्धानले पनि सेलिक<br /> रोग भएका महिलामा तुलनात्मकरूपमा प्रजनन क्षमता ह्रास हुने पाइएको थियो । यस रोगले गर्दा नवजात शिशुको तौल कम हुने,गर्भपतनको खतरा बढ्ने र स्तनपान अवधिसमेत घट्ने इटालीको अनुसन्धानले देखाएको छ ।

पेटको रोगले पनि बाँझोपना

गर्भाधानका लागि सङ्घर्ष गरिहेको दम्पतीले प्रजनन् सफल नहुनुको कारण पत्ता लगाउन धेरै समय व्यतित गर्नु पर्छ र यो निराशाजनक पनि हुन्छ । यस समस्...

Read More »

कृत्रिम जीवनको सम्भावना

जीवनको आधार स्तम्भ डीएनएलाई मानिन्छ । डीएनए संरचनाद्वारा नै एक सम्पूर्ण प्राणीको सिर्जना हुने गर्छ । नाङ्गो आँखाले देख्न नसकिने सूक्ष्म डीएनएमा प्राणीको र उसको पुर्खाको गुण लुकेको हुन्छ । आमाबाबुले आफ्नो सन्तानमा डीएनए सारेका हुन्छन् ।<br /> <br /> शताब्दीयौँदेखि यो क्रम पुस्ता दरपुस्तासम्म चलिरहेको छ । यो प्राकृतिक जीव विकासको सत्य हो तर के कृत्रिम डीएनए बनाएर जीव विकास गर्न सकिन्छ ? प्रकृतिको नियम विपरीत यस प्रकारको कार्यमा सफलता पाउन वैज्ञानिकहरू लागिपरेका छन् । वैज्ञानिक पूर्ण रूपमा सफल भएमा प्रयोगशालामा आफूले चाहेको जस्तो प्राणी उत्पादन गर्न सकिने छ।<br /> <br /> अहिलेलाई कृत्रिम डीएनए र आरएनएमा जीवनका लागि आवश्यक रासायनिक<br /> प्रक्रियाको नक्कल गराउनमा वैज्ञानिकलाई सफलता मिलेको छ । अर्थात् एक प्राणीको जीवनका लागि डीएनएमा जुन रासायनिक प्रक्रिया चल्छ, त्यसको नक्कल<br /> कृत्रिम डीएनएमा पनि सञ्चालन गरिएको छ ।<br /> <br /> साइन्स जर्नलमा प्रकाशित यससम्बन्धी अनुसन्धान विवरणमा वैज्ञानिकले सिन्थेटिक बायोलोजी र बायोटेक्नोलोजीमा प्राप्त उपलब्धिको यो एक कडी भएको उल्लेख गरेका छन् । पृथ्वी बाहेक अन्यत्र जीवन<br /> अस्तित्वमा रहेको छ भने एक समानको रासायनिक प्रक्रियाबाट नभई उद्विकासद्वारा त्यो सञ्चालनमा रहेको सङ्केत<br /> वैज्ञानिकहरूले दिएका छन्।<br /> डीएनए र आरएनएको सहयोगमा कोषले प्रोटिन बनाउने गर्छन् । <br /> <br /> पृथ्वीमा जीवनको सुरुआत गर्न डीएनए र आरएनए कसरी सिर्जना भए भन्ने<br /> प्रश्नको उत्तर पाउन कृत्रिम डीएनए र आरएनएको परीक्षणबाट सहयोग पुग्ने विश्वास गरिएको छ । धेरैजसो वैज्ञानिक आरएनए पहिले विकास भएको मान्छन् ।<br /> <br /> ब्रिटेनको युके मेडिकल रिसर्च काउन्सिलको मोलिक्युलर बायोलोजी प्रयोगशालाका फिलिप<br /> होलिन्जरको टोलीले कृत्रिम डीएनए र आरएनए बनाएर परीक्षण गरेको हो ।

कृत्रिम जीवनको सम्भावना

जीवनको आधार स्तम्भ डीएनएलाई मानिन्छ । डीएनए संरचनाद्वारा नै एक सम्पूर्ण प्राणीको सिर्जना हुने गर्छ । नाङ्गो आँखाले देख्न नसकिने सूक्ष्म डीएन...

Read More »

नीमबाट एचआईभी नष्ट

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><br /> </div>भारतीय उपमहाद्वीपमा ग्रामीण औषधिको पहिचान<br /> पाएको नीमद्वारा कयौँ रोगको उपचार हुने विश्वास गरिन्छ । गाउँतिर नीमको डाँठले दाँत माझ्ने र लुतो खटिरा निको पार्न पातको रस हालेको पानीले नुहाउने प्रचलन छ । <br /> <br /> अहिले आएर अमेरिकाको न्युजर्सीमा रहेको किन विश्वविद्यालयमा सह-प्राध्यापक सोनिया अरोराले एड्स गराउने भाइरस एचआईभीविरुद्ध लड्ने गुण नीममा भएको खुलासा गरेकी छन् । <br /> <br /> सान डियागोमा गत अप्रिल २२ मा भएको एक्सपेरिमेन्टल बायोलोजी बैठकमा अरोराले आफ्नो खोजबारे अवगत गराइन् । उनले प्रस्तुत गरेको प्रारम्भिक नतिजा अनुसार एचआईभीलाई आफ्नो प्रतिरूप बनाउन आवश्यक पर्ने प्रोटिनलाई लक्षित गर्ने यौगिक नीममा हुन्छ । थप अनुसन्धानबाट अरोराको खोज पुष्टि भएमा एचआईभी/ एड्सको उपचारका लागि औषधि बनाउनेको हातमा नयाँ उपाय लाग्ने छ ।<br /> <br /> नीमको पात, बोक्रा, हाँगा, फललाई ब्याक्टेरिया,भाइरसलगायतका रोगाणुविरुद्धमा परम्परागत रूपमा प्रयोग गरिँदै आएको छ । औलो रोग नियन्त्रणका लागि समेत नीमको उपयोग<br /> गरिन्छ । क्यान्सर,फर्माकोलोजी,बायोइन्फर्मेटिक र स्ट्रक्चरल बायोलजीमा विशेषज्ञता हासिल गरेकी अरोराले आफ्नो ज्ञानलाई नीमको अनुसन्धानमा लगाएर एचआईभीको उपचार खोज्ने कोसिस गरेकी हुन् ।<br /> <br /> नाइजेरिया र भारतमा एचआईभी/एड्सका रोगीलाई नीमबाट तयार पारिएको अवयव खुवाइँदा रगतमा एचआईभीको मात्रा घटेको भनी दुई अध्ययनपत्रमा उल्लेख गरिएको पाएपछि अरोरा अचम्भित भएकी थिइन् । त्यसपछि उनले भाइरससँग लड्ने नीममा भएको त्यस तत्वलाई खोज्ने निधो गरिन् ।<br /> <br /> अनुसन्धानको क्रममा अरोराको टोलीले नीमका विभिन्न प्रकारमा २० वटा यौगिक फेला पार्यो । एचआईभीको जीवनचक्रका लागि निकै महत्वपूर्ण प्रोटिनबिरुद्ध ती यौगिकलाई प्रयोग गर्दा अरोराको टोलीले नीमका अधिकांश यौगिकले एचआईभी प्रोटिजमा आक्रमण गर्ने पत्ता लगायो ।<br /> <br /> एचआईभीलाई आफ्नो प्रतिरूप तयार पार्न यस प्रोटिजको खाँचो पर्दछ ।<br /> अहिलेसम्म अरोराको परीक्षण कम्प्युटर मोडेलमा मात्र भएको छ । उनको टोली अब टेस्ट ट्युबमा वास्तविक परीक्षण गर्ने<br /> तयारी गरिरहेको छ ।

नीमबाट एचआईभी नष्ट

भारतीय उपमहाद्वीपमा ग्रामीण औषधिको पहिचान पाएको नीमद्वारा कयौँ रोगको उपचार हुने विश्वास गरिन्छ । गाउँतिर नीमको डाँठले दाँत माझ्ने र लुतो ख...

Read More »

ट्वाइलेट पेपरले बाघ विनाश

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><br /> </div>ट्वाइलेट पेपर अर्थात शौचालयमा प्रयोगका लागि बनाइने कागजले बाघको विनासमा भूमिका खेलिरहेको भनाइ पत्यार नलाग्न सक्छ । जाबो ट्वाइलेट पेपरले शक्तिशाली बाघलाई कसरी नोक्सान पुर्याउला र ? प्रश्न पक्कै उठ्छ । वल्र्ड वाइल्डलाइफ फन्ड -डब्ल्यूडब्ल्यूएफ)द्वारा भएको अनुसन्धानले कागज बनाउन जङ्गलको व्यापक प्रयोग भैरहेका कारण इन्डोनेसियामा बाघको ठूलो बसोबास क्षेत्रविनास भएको खुलाएको छ ।<br /> <br /> <br /> सन् १९८५ देखि इन्डोनेसियाको सुमात्राको आधा तथा अन्य क्षेत्रमा एसिया पल्प एन्ड पेपर -एपीपी)समूहका कारणले वषर्ा वन विनास भएको छ ।वषर्ा वनलाई बाघको प्राकृतिक बासस्थान<br /> मानिएको छ । डब्ल्यूडब्ल्यूएफले वषर्ा वन जोगाउन एपीपीको उत्पादन बहिष्कार<br /> गर्नसमेत इन्डोनेसियामा अभियान सुरू<br /> गरिसकेको छ । विश्व वन्यजन्तु कोष अर्थात्<br /> डब्ल्यूडब्ल्यूएफले बाघ,<br /> हात्तीलगायतका वन्यजन्तुको संरक्षणमा कार्य<br /> गर्दै आएको छ ।<br /> एक शताब्दी पहिले विश्वमा एक<br /> लाखभन्दा बढी बाघ थिए तर चोरी शिकारले<br /> गर्दा तथा प्राकृतिक बासस्थान घटेका कारण<br /> अचेल लगभग तीन हजार मात्र बाघ रहेका छन् ।<br /> अमेरिकामा समेत<br /> डब्ल्यूडब्ल्यूएफको सक्रियतापछि कयौँ किराना पसलमा एपीपीको उत्पादन<br /> राखिन बन्द भएको छ ।<br /> व्ार्षे वनको विनासले बाघको सङ्ख्या मात्र<br /> घटाएको छैन,<br /> वायुमण्डलको कार्बनडाइअक्साइड अवशोषित<br /> गरी अक्सिजन बनाउने एक प्रमुख स्रोत<br /> पनि कम भएको छ । विशेषगरी कागज<br /> बनाउनमा प्रयोग भैरहेको वनलाई अहिलेसम्म खुल्ला रूपमा बहसको विषय बनाइएको पाइँदैन । पत्रिका छाप्ने एक टन कागज बनाउन ४० फिट अग्ला करिब १२ देखि २४ रूख आवश्यक पर्छ ।

ट्वाइलेट पेपरले बाघ विनाश

ट्वाइलेट पेपर अर्थात शौचालयमा प्रयोगका लागि बनाइने कागजले बाघको विनासमा भूमिका खेलिरहेको भनाइ पत्यार नलाग्न सक्छ । जाबो ट्वाइलेट पेपरले शक्...

Read More »

गुगल २ करोड २५ लाख डलर जरिवाना तिर्न तयार

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><br /> </div>गुगलले एक मुद्दा अन्त्य गर्न २ करोड२५ लाख अमेरिकी डलर जरिवाना तिर्ने भएको छ ।एप्पल सफारी नामक वेभ ब्राउजरमा निर्भर इन्टरनेट<br /> प्रयोगकर्ताको गोपनियता भङ गरेको आरोपमा गुगलले<br /> यो जरिवाना तिर्नु परेको हो । तर एसोसिएट<br /> प्रेसका अनुसार यो निर्णयका बारेमा फेडेरल ट्रेड<br /> कमिसन (एफटिसी)ले सहमति जनाउन अझै बाँकी छ ।<br /> कमिसन अमेरिकामा अनलाइन<br /> गोपनियताका बारेमा काम गर्ने एक मात्र<br /> संस्था हो ।<br /> यदी एफटिसीले मानेमा यो रकम कुनै पनि एकल<br /> कम्पनीमाथि लगाइएको सबभन्दा ठुलो जरिवाना रकम<br /> हुने छ ।<br /> तर यसले गुगललाई ठुलो असर पार्ने छैन । गुगलसँग अझै<br /> ४९ अरब डलर बचत रहेको छ भने यो वर्षमा गुगलले<br /> ४६ अरब डलर कमाउने लक्ष्य बोकेको छ । गुगलले<br /> आफ्नो ४ घण्टाको कमाइले नै यो जरिवाना तिर्न<br /> सक्ने क्षमता राख्छ ।<br /> तर नराम्रो नबन भन्ने नाराका साथ<br /> अघि बढी रहेको गुगलको इज्जतमा भने यो निर्णयले<br /> हानी गर्न सक्छ ।<br /> इन्टरनेटको दुनियाँमा आफ्नो राम्रो स्थान<br /> बनाइसकेको गुगलले कतै यो स्थानको दुरुपयोग त<br /> गरिरहेको छैन भन्ने आशंका गर्न सक्ने ठाँउ यसले<br /> दिएको छ ।<br /> गुगलले मुद्दा सुल्झाउनको लागि यो प्रस्ताव<br /> अघि सारेको हो । प्रस्तावमा गुगलले आफुले गलत<br /> गरेको स्वीकार गरेको छैन । बरु उसले भनेको छ “गुगल<br /> आफ्ना प्रयोगकर्ताको गोपनियता कायम गर्ने<br /> कुरामा बढी सचेत छ ।”<br /> द वाल स्ट्रीट जर्नलमा पहिलो पटक आएको यस<br /> प्रस्तावको बारेमा एफटिसीले कुनै<br /> प्रतिक्रिया देखाएको छैन ।<br /> एफटिसीले ५ महिना अगाडी गुगलविरुद्ध<br /> कारवाही अगाडी बढाएको थियो । स्टानफोर्ड<br /> युनिभर्सिटीका एक अनुसन्धानकर्ताले गुगलले<br /> प्रयोकताको गोप्य सुचना लिने गरेको सार्वजनिक<br /> गरेपछि अनुसन्धान सुरु भएको हो ।<br /> कम्प्युटर कोडको एक तत्व कुकीज मार्फत गुगलले<br /> यो काम गरेको थियो । कुकिज मार्फत<br /> विज्ञापनकर्तालाई प्रयोगकर्ताले चलाउने कुरा हेरेर<br /> त्यस अनुरुप विज्ञापन दिन मदत गर्छ । अनुसन्धान सुरु<br /> हुने बित्तिकै गुगलले सफारी ब्राउजर चलाउन<br /> छाडेको छ ।<br /> - एजेन्सीको सहयोगमा

गुगल २ करोड २५ लाख डलर जरिवाना तिर्न तयार

गुगलले एक मुद्दा अन्त्य गर्न २ करोड२५ लाख अमेरिकी डलर जरिवाना तिर्ने भएको छ ।एप्पल सफारी नामक वेभ ब्राउजरमा निर्भर इन्टरनेट प्रयोगकर्ताको ...

Read More »

प्लाष्टिकबाट तेल निकालिँदै

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"><br /> </div>प्लाष्टिकबाट तेल निकालिँदै<br /> <br /> प्लाष्टिकबाट तेल निकाल्ने कैयौँ प्रयासहरू<br /> बिगतमा भएका छन् तर यसमा धेरै सफलता मिल्न<br /> सकेको छैन। अमेरिकाको न्युयोर्कमा रहेको एक<br /> कम्पनीले भने हालै प्लाष्टिकबाट तेल निकाल्ने<br /> प्रविधीको बिकास गरेको छ। जे.बि.एल.<br /> कम्पनीका जोन बर्डेनुईकले बनाएको मेसिनले<br /> प्लाष्टिकलाई पुनःप्रशोधित गरी उत्पादन<br /> गरेको तेल बजारमा पाइने तेल जत्तिकै मुल्य पर्ने<br /> भएकोले ईन्धनको बिकल्प खोज्ने यो प्रयासलाई<br /> निकै महत्वपुर्ण उपलब्धीको रुपमा हेरीएको छ ।<br /> Enviromental Protection<br /> Agencyका अनुसार अमेरिकामा लगभग सात<br /> प्रतिशत रद्दि प्लाष्टिकलाई पुनः प्रशोधित<br /> गरिन्छ । जोनले बनाएको मेशिनले<br /> बनाएको तेलको तुलनामा अन्य<br /> चलनचल्तिका मेशिनले प्लाष्टिकबाट<br /> बनाएको तेल महंगो पर्छ ।<br /> Plastics Eater Monster नाम<br /> दिइएको जोनको उक्त मेशिनले<br /> बनाएको तेलको गुणस्तर पनि बजारमा पाईने तेल<br /> सरह नै पाइएको छ । यस मेशिनले प्रशोधन योग्य<br /> सबै प्रकारका प्लाष्टिकहरु<br /> पगालेपछि प्लाष्टिकमा रहेको हाइड्रोजन<br /> श्रंखलालाई पुनः व्यबस्थित गरी त्यसलाई<br /> नम्बर छ मा रुपान्तर गर्छ ।<br /> प्लाष्टिकका झोला,बट्टा,सिसी आदिलाई<br /> पुनः प्रशोधित गर्न मिल्छ ।<br /> जोनको कम्पनीलाई प्लाष्टिकबाट इन्धन<br /> उत्पादन गर्दा प्रति ब्यारेल दश डलर पर्छ र<br /> उसले प्रति ब्यारेल लगभग सय डलरमा सो ईन्धन<br /> बजारमा बिक्री गर्ने गरेको छ ।<br /> बर्षौदेखीको कैयौँ कम्पनीले प्लाष्टिकबाट उच्च<br /> गुणस्तरिय ईन्धन उत्पादन गर्ने<br /> सपना नदेखेका भने होइनन् तर<br /> ती कम्पनीद्वारा उत्पादित ईन्धन भने<br /> फोहोर,कम गुणस्तरको र महँङ्गो भएकाले<br /> बजारमा उचित स्थान पाउन सकिरहेको छैन ।<br /> साथै त्यस्तो ईन्धन गाडीलगाएत अन्य<br /> मेशिनमा उपयोग योग्य थिएन ।<br /> BY : एड्मिन आर्डनिकेट</div>

प्लाष्टिकबाट तेल निकालिँदै

प्लाष्टिकबाट तेल निकालिँदै प्लाष्टिकबाट तेल निकाल्ने कैयौँ प्रयासहरू बिगतमा भएका छन् तर यसमा धेरै सफलता मिल्न सकेको छैन। अमेरिकाको न्यु...

Read More »